Paf

Goede manieren. Tuurlijk. Op de mobiele telefoon zit een knopje 'manner'. Daarmee gaat-ie op trilstand. Wonderlijk dat ze daar een Engels leenwoord voor gebruiken want goede manieren hadden hier uitgevonden kunnen zijn. Een andere manner is dat je op straat alleen op bepaalde plekken sigaretten rookt. Als je een groepje mannen passief bij elkaar ziet staan heb je te maken met de sociale factor van het roken.


Openluchtplekken worden gemarkeerd door een knots van een asbak en soms een markering op de vloer. Meneer links houdt zich niet aan de spelregels en is dus AF.


Smoker's Paradise

Rondhangende rookgebruikers bij de manshoge 'manner'zuil.

Soms gaat zo'n ding terug staan roken. En hoe! Echt als een veenbrand...

En dit is helemaal de oplossing. Een speciale rookcabine op straat.

Vooral die luchtkasten aan de linkerkant zijn erg doordacht.

Dit lijkt me trouwens ook een erg goed idee voor luidruchtig telefonerende mensen, al zouden die misschien meer gebaat zijn bij een individueel model. Ik heb er zelfs al een naam voor: een telefooncel.

't zit 'm in kleine dingen

Op 14 mei 1972 las ik in de Taptoe dat Japanners zo reuze bedreven zijn in het miniaturiseren van alles. Dat weten we natuurlijk van alle elektronica maar ondertussen passen ook hondjes gewoon bij de boodschappen in de tas.

Ook parkeerplekken zijn hier niet groter dan nodig is. Op zich prettig want onder het huis van Eiichi moet ook een parkeerplek komen en het is erg passen en meten met de beschikbare hoogte. Hier zijn we op onderzoek in de buurt. Eiichi is net iets langer dan 1 meter 60.

Ter gelegenheid van kerstmis (!) kreeg ik bij de Starbucks een traktatie. Een portie mousse ter grootte van mijn duimnagel. Om het groter te laten lijken is er een passend lepeltje bijgedaan. Het feest is compleet als je er overheerlijke Starbucks koffie bij krijgt, ook op schaal. In een eierdopje. Het was echt precies wat nog ontbrak naast mijn Café Latte Tall.

De vork op deze foto is een gebaksvorkje. Het melkkannetje is geschikt voor één kopje koffie. Net als zo'n plastic cupje. Je weet wel. Nee, zo'n kleine waar je er altijd twee van nodig hebt.

Daarom gebruikten ze waarschijnlijk vroeger de duim als eenheid in plaats van centimeters.

Maar echt wel groter dan een vingerhoed!

Tijd voor een filmpje over grote mannen en kleine omstandigheden.

(Klik op de afbeelding en dan op de afspeelknop. Het downloaden neemt wat tijd in beslag.)

Boek

In de Tokyose wijk Kanda zijn veel antiquariaten te vinden en ook die zien er onberispelijk uit.

Zoals veel zaken zijn ook de formaten van boeken gestandaardiseerd.

Een boekenplank ziet er dus in een handomdraai netjes uit. Alles is even groot.

De voorkant van een Japans boek is wat bij westerse boeken de achterkant is. Dat is even wennen. Het is heel handig bij tweetalige boeken. Die hebben vanzelf twee voorkanten.

Een populaire lectuurvorm is manga. Stripboeken in boekformaat. De strips zijn meestal in zwart-wit getekend maar de omslag is altijd heel kleurig. En iedereen leest het. Kinderen en volwassenen. Verbaas je er niet over als je in de metro een heer in krijtstreeppak een manga ziet lezen.

Een ander universeel populair genre is het pikantere werk. De Japanse zedenwet verbiedt het afbeelden van edele delen waardoor kijkers van pornofoto’s en pornofilms een fors beroep moeten doen op hun eigen fantasie. Kennelijk zit er een maas in de wet want getekende porno is ruimschoots voor handen. Erotische manga gaat als warme broodjes over de toonbank. Hoewel erotisch… het is zonder meer porno te noemen en het is, als dat mogelijk was, explicieter dan de realiteit. En omdat je kunt tekenen wat je wilt zijn alle voorkeuren te bedienen. Je zou er een studie aan kunnen wijden hoe de censuur om de tuin wordt geleid. Het lijkt erop dat er wel voorschriften zijn over wat er precies afgeplakt moet worden en in welk formaat. De tekenaars zijn heel creatief met deze regels. Zo kan het gebeuren dat je kleine zwarte balkjes in de tekening ziet waarachter en omheen een joekel van een geslachtsdeel te zien is. Het is kennelijk een kwestie van verhoudingen.

Ga toch fietsen!

Soms vergeet ik helemaal dat ook alledaagse dingen wel eens aandacht verdienen en een plaatsje in deze weblog moeten hebben. Vandaag eindelijk een monument voor de fiets.


Elke grote stad heeft fietskoeriers. Van die stoere jongens weet je wel...


En liefhebbers natuurlijk.

Opletten hoor, links rijden maar dan weer rechts in het vak voorsorteren want de auto slaat linksaf enzovoort....

Auto's die parkeren (wat niet mag) zorgen ervoor dat op linkerstrook vrijwel geen auto's rijden. De overblijvende ruimte is goed te gebruiken als fietspad.

Soms is de strook echter zo smal dat de geparkeerde auto ook voor fietsers geen genoegen meer is.

Dan maar op de stoep fietsen. Dat is hier volkomen normaal. Het is een rare gewaarwording dat je hier als fietser als het ware niet bestaat. Je bent voetganger of automobilist en in beide gevallen heb je verkeersruimte tot je beschikking. Ben je fietser dan ben je geen van beide, of allebei een beetje. Je mag overal fietsen maar nergens is dat echt handig.

Soms vind je een fietspad. Of beter gezegd een stuk trottoir dat voor fietsers bedoeld is. Een echt vrijliggend fietspad ben ik nog niet tegengekomen. Anders dan in Nederland wordt bij het markeren van zo'n fietspad niet het fietspad maar het voetgangersdeel in een kleurtje geschilderd. Rood, geel, wit, het kan van alles zijn. Het donkere asfalt is hier voor de fiets maar het kan verderop ook weer voor de voetgangers zijn. O ja, zie je de aanduiding dat het hier tweerichtingverkeer voor fietsers is? En met die gestalde fietsen is het natuurlijk ook oppassen geblazen.

Ik ben gelukkig niet de enige die het niet zo duidelijk vindt. Het bord boven de stoep vertelt hoe het moet. Maar de praktijk is altijd wat anders. Hier precies omgekeerd zelfs. Ik fiets op het roze voetgangersdeel omdat... op het fietspad allemaal mensen lopen.

Misschien is dat maar goed ook want hier gaat de fietsstrook rechtstreeks de metro in DE TRAP AF!

Kyoto is mooier dan Tokyo. Ook wat betreft de grappen met fietspaden. We beginnen met een smal fietspad op de stoep. Twee richtingen. En dan zo'n reclamebordje.

Aha, volgens de tekst naderen we een bushalte...

Klopt helemaal. En het bankje van de bushalte staat midden op de fietsstrook.

Met de echte voetgangers meedoen schiet dan misschien niet zo goed op maar is wel veiliger. Bij de zebra's is een speciale strook voor fietsers.

Fiets = djitensha

Het maken van de zebrafietsstrook is ondertussen routine geworden....

Bouwen

Het doel waar elke architect naar streeft is natuurlijk: bouwen! Na honderd postings over van alles en nogwat in Japan wordt het wel tijd om te laten zien hoe dat hier gaat.
De bouwvakkers hebben hier een heel elegant hoofddeksel. Een keurig schone witte handdoek wordt als een soort tulband gedragen. Ideaal als het te warm is en je het zweet even wilt afvegen. Als de handdoek los over het hoofd wordt gedragen past de veiligheidshelm er gewoon overheen en doet de afhangende doek dienst als bescherming van de nek tegen de zon.


Nou is veiligheid iets wat zeer waarschijnlijk hier is uitgevonden want ze weten echt van geen ophouden. Zoals bekend hangen alle elektrakabels hier boven de grond en als je met je hijskraan in de weer bent is dat natuurlijk niet handig. Om te zorgen dat de kraandrijver de kabels niet per ongeluk over het hoofd ziet worden ze omhuld met dikke gele plastic buizen. (Klik op de foto voor een vergroting).


Ook bij een kleine omleiding op straat wordt er flink uitgepakt. Zoals Harold ooit al schreef over de mannen met stokjes staat ook hier een geuniformeerde man het verkeer in goede banen te leiden. Om de veiligheid van de veiligheidsman te verhogen staat een tiental meter voor hem een gemechaniseerde veiligheidscollega. Die maakt op zich weer weinig kans om aangereden te worden door alle pilonen, hekken, borden, lampen, wagentjes en lichtjes. En voor wie dat niet al dacht: volgens het bord wordt er aan de weg gewerkt.

Om de veiligheid van voorbijgangers te waarborgen zijn bouwplaatsen altijd afgezet met keurig nette schuttingen. Je kunt in Tokyo trouwens niet bouwen zonder eerst iets te slopen.

Omdat de schuttingen altijd kraakhelder wit zijn wil het allemaal wel eens wat saai ogen. Daarom wordt soms naar fraai bloemetjesbehang gegrepen. Hier met mooi klimopmotief.

Nog mooier is deze aaibare kunstbeplanting.

En deze met silhouetmotief is ook erg leuk.

Zeker als er nog een boom op staat zoals die ook echt in de straat groeit.

Bouwen begint hier met slopen. En om een sloopwerk wordt ook eerst een schutting gebouwd. Zoals je ziet reikt die schutting dan heel hoog.

En dan natuurlijk het echte bouwen. Het skelet van het gebouw is hier vrijwel altijd van staal in verband met de aardbevingen. Het is een vreemd gezicht om zo'n splinternieuwe constructie al wat te zien roesten.

Het samenspel van skelet en bouwnetten levert wel mooie plaatjes op.

En dan in een keer de definitieve gevel eromheen. Meestal worden de onderdelen rechtstreeks van de vrachtwagen op de juiste plek gehesen. Er is immers geen ruimte op de bouwplaats om bouwdelen op te slaan. De auto's komen precies op tijd voorrijden want parkeren mag ook al niet. Vertraging in deze logistieke keten is dus een drama van de eerste orde.

En als dan alles af is gaat de glazenwasser allerlei toeren uithalen...

Kick off

Opnieuw naar het morgenland. Daar waar de zon opkomt. Japan ligt immers het meest oostelijk van de hele wereld...

Nog beter: Japan heet in het Japans Nihon, wat "bron van de zon" betekent.

Omdat reizen vooral bewegen is hebben we dit keer bewegende beelden. Modern hè?

Vrijheid & Meningsuiting

Een Japanse klant vroeg mij een Nederlands huis te ontwerpen voor een locatie in Tokyo. Toen de eerste schetsen een duidelijk niet-Japans huis toonden werd het even moeilijk. Het zou teveel opvallen in de buurt. Buren zouden misschien wel gaan klagen. Op de fameuze Nederlandse vraag “Nou en?” kwam een schitterend antwoord: “In Japan houden wij erg veel rekening met anderen”.

De verleiding is groot om bij zo’n antwoord te denken dat wij westerlingen kennelijk maar asociale barbaren gevonden worden. Maar dat is zeker niet het geval. Het onderliggende thema is de angst voor de mening van een ander.

Vandaar dat Japanners altijd zo beleefd zijn en zich overal voor verontschuldigen. Daar hebben ze volstrekt geen moeite mee. Een excuus is immers snel gemaakt. Waar een westerling zijn trots niet kan overwinnen stapt de Japanner behendig even opzij. Het is een diepgeworteld mechanisme. Eeuwenlang is alles wat opviel de kop ingedrukt. Iets doen wat niet volgens de regels was werd meedogenloos afgestraft en het was uit puur lijfsbehoud dat excuses gemaakt werden voordat er ook maar iets gebeurd was. Die straffen zijn al lang afgeschaft maar de schrik zit er kennelijk nog steeds in.

Openlijke kritiek is dus heel ongewoon onder Japanners. Een vergadering in Nederlandse stijl is op z’n zachtst gezegd not done. Nederlanders brengen de onderwerpen naar de vergadering om ze daarin uitgebreid te bespreken. Daarbij is het de kunst om uit te vinden waar de knelpunten zitten en die op te lossen. In een Japanse vergadering is het aanwijzen van een knelpunt al heel gewaagd. Je zou er immers impliciet iemand mee kunnen bekritiseren. Daarom wordt alles buiten de vergadering behandeld en dient de vergadering alleen om zaken te formaliseren. Het is voor superieuren geoorloofd aan te geven dat zaken nog niet voldoende zijn uitgewerkt. Maar het kan niet zo zijn dat een lagere medewerker de inbreng van een meerdere gaat zitten bespreken. Het wordt zelfs al riskant als een superieur iets niet begrijpt en een lagere probeert het nog een keer uit te leggen. De meerdere heeft natuurlijk altijd gelijk. Maar hoe wordt er dan nog gecommuniceerd? Onder vier ogen. Dan kan vrijwel alles gezegd worden, ook tegen een hotemetoot. Japanners regelen daarom alles in de wandelgangen en de lobby.

En “In Japan houden wij erg veel rekening met anderen” krijgt daarmee wel een zekere smaak. Rekening houden met een ander kun je doen uit motieven van medemenselijkheid. Of ...uit angst.


P.S. Het ontwerpen van het Nederlandse huis in Tokyo is te volgen op http://eiichinouchi.blogspot.com/